Hronologija jednog plagijata

Hronologija jednog plagijata

Prošlo je četiri godine od kada je grupa anonimnih autora pod nazivom Naftni tim Srbije objavila dopis Univerzitetu u kome je izražena sumnja u originalnost doktorske disertacije Vesne Karović Maričić profesorke na Rudarsko - geološkom fakultetu navodeći brojne dokaze da je u svojoj disertaciji doslovno prevodila delove teksta, pasuse, cela poglavlja, čak i nazive poglavlja.

Prvi dopis je poslat Univerzitetu u Beogradu nakon čega je dobijen odgovor da Univerzitet još uvek nema pravila ni zakone u kojima bi postupio u ovom slučaju i da se čeka izrada Kodeksa profesionalne etike i Pravilnika o postupku utvrđivanja neakademskog ponašanja u izradi pisanih radova, kojim je prvi put na BU predviđena procedura u ovakvim slučajevima.

Nakon usvajanja zakona i etičkog kodeksa Univerzitet je slučaj prebacio na Rudarsko - geološki fakultet gde je etička komisija nakon razmatranja donela odluku da se radi o lažnoj prijavi. Članovi komisije su bili u sukobu interesa sa Vesnom Karović Maričić što je dokazano i poslato kao primedba dekanu i nastavno - naučnom veću (NNV) Rudarsko - geološkog fakulteta (RGF) ali je dekan NNV taj dopis odbacilo i usvojilo izveštaj Etičke komisije.

Nakon završetka procesa na RGF podnet je zahtev za drugostepeni postupak na Univerzitetu u Beogradu. Od Univerziteta je stigao odgovor kako na zahtev etičke komisije RGF nije bilo primedbi i da je time postupak okončan prvostepeno što je netačno, a RGF odbija da dostavi Univerzitetu svu dokumentacija iz procesa.

O doktoratu

Doktorska teza pod nazivom “UPRAVLJANJE PROCESOM RAZRADE I EKSPLOATACIJE LEŽIŠTA UGLJOVODONIČNIH FLUIDA” autorke Vesne Karović Maričić (trenutno izabrana za redovnog profesora na RGF), odbranjena je 2006. godine na Rudarsko - geološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu.

Radi lakše analize podelićemo disertaciju na opšti i specijalni deo

Opšti deo ima 56 stranica i sastoji od sledećih poglavlja:

Uvod

2.Opšti problemi upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta ugljovodoničnih fluida

3.Planiranje i upravljanje ležištima nafte i gasa

4.Ekonomska ocena investicionih projekata u procesu upravljanja ležištima nafte i gasa

5.Rizik i neizvesnosti

6.Model menadžmenta procesa razrade

Detaljnom analizom, utvrđeno je da opšti deo doktorske disertacije sadrži elemente plagijata i krađe citata. Vesna Karović Maričić je veliki deo svoje teze prevela sa engleskog jezika iz strane literature (najviše iz jedne knjige) a plagirani su nazivi poglavlja, čitava poglavlja, pasusi, reference i pregled literature.

Literatura iz koje su utvrđeni plagijati:

 Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp (koncept, sadržaj, poglavlja, pasusi, rečenice, slike)

Josip Sečen (2002) Razrada ležišta ugljikovodika, Zagreb (jedno poglavlje, 4 stranice) Palisade Corporation (2004): Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel 4.5 http://risk.ef.jcu.cz/data/risk45.pdf (dva poglavlja, pasusi, rečenice)

Robert Evans (2000): Decision Analysis for Integrated Reservoir Management, SPE European Petroleum Conference, 24-25 October,Paris, France (celo poglavlje u disertaciji)

Mišo Soleša, Dušan Danilović, Zsolt Buza (1999): Sistem analiza proizvodnje nafte i gasa eruptivnom metodom (pasusi)

Timothy Kalu (1990): A Systems Engineering Approach for Petroleum Reservoir Management, Society of Petroleum Engineers (celo poglavlje u disertaciji)

U tabeli je prikazan uporedni prikaz poglavlja iz disertacije i poglavlja iz knjige Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach i prethodno navedene literature

Disertacija	Poglavlja iz literature koja se poklapaju
2.1 Formalizam upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa	FUNDAMENTALS OF RESERVOIR MANAGEMENT - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
2.2 O razvoju menadžmenta ležišta nafte i gasa	HISTORY OF RESERVOIR MANAGEMENT - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
2.3 Klasifikacija i karakteristike pristupa procesu upravljanja ležišta	Timothy Kalu (1990): A Systems Engineering Approach for Petroleum Reservoir Management, Society of Petroleum Engineers
2.4.1 Multidisciplinarni timski rad i sinergizam	SYNERGY AND TEAM - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
2.4.2 Integrisani pristup	INTEGRATION OF GEOSCIENCE AND ENGINEERING - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
2.5.1 Određivanje ciljeva	SETTING GOALS - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
2.5.3 Realizacija, nadzor i ocena plana menadžmenta ležišta	IMPLEMENTATION - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.0 Planiranje upravljanja ležištima nafte i gasa	DEVELOPING PLAN AND ECONOMICS- Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.1 Strategija razrade i eksploatacije ležišta	DEVELOPMENT AND DEPLETION STRATEGY - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.2.1 Prikupljanje podataka	DATA ASQUISITION, ANALYSIS AND MANAGEMENT - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.2.2. Procena podataka	DATA VALIDATION - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.2.3. Korišćenje podataka	DATA APPLICATION - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.3. Modeliranje ležišta	RESERVOIR MODEL - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
3.4.1 Klasifikacija i kategorizacija resursa i rezervi	Josip Sečen (2002) Razrada ležišta ugljikovodika, Zagreb
3.7 Ekonomska ocena i analiza rizika	RESERVOIR MANAGEMENT AND ECONOMICS - Abdus Satter, Ganesh C. Thakur (1994): Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach, PennWell Corp
5.1 Analiza rizika	Assessing and Quantifying Risk - Palisade Corporation (2004): Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel 4.5 http://risk.ef.jcu.cz/data/risk45.pdf
5.1.2 Simulacija rizika	Simulation - Palisade Corporation (2004): Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel 4.5 http://risk.ef.jcu.cz/data/risk45.pdf
5.1.3 Interpretacija rezultata analize rizika i donošenja odluke	Making a Decision: Interpreting the Results - Palisade Corporation (2004): Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel 4.5 http://risk.ef.jcu.cz/data/risk45.pdf
5.4. Analiza odluka	Robert Evans (2000): Decision Analysis for Integrated Reservoir Management, SPE European Petroleum Conference,24-25 October,Paris, France (celo poglavlje u disertaciji)

Šta se u akademskim krugovima smatra krađom a šta je dozvoljeno?

Dozvoljeno je citirati druge. Citiranje tuđih radova izvodi se tako što se sopstvenim rečima prepriča nečije autorsko delo, uz davanje pune reference.

Ukoliko baš postoji specifičan razlog da se od reči do reči prenese neki deo tuđeg autorskog dela, taj deo teksta mora da se stavi po znake navoda i ukaže odakle je prepisan a sve to kako ne bi bilo zabune ko je taj tekst zapravo napisao. 

Svako prepisivanje teksta od reči do reči, i uz citiranje izvora, najstrože je zabranjeno ukoliko navodnim znacima (ili na neki drugi način) nije jasno istaknuto gde počinje a gde završava tuđi tekst.

Da je ispravno citirala i svaki prepisani tekst stavljala pod navodne znake i ukazivala na izvor, većina teksta u doktorskoj tezi Vesne Karović Maričić bi bila pod znacima navoda, a neretko i čitave strane.

Doslovno prevedene rečenice, pasusi, poglavlja, slike sa engleskog jezika na srpski bez navođenja izvora prikazane su uporedno u narednoj tabeli.

Na strani 4. poglavlja 2.1 Formalizam upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa, Prvi pasus “Jedan od brojnih formalizama, odnosno definicija upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa (menadžmenta ležišta fluida) je da je to sveobuhvatni proces koji se bazira na korišćenju raspoloživih resursa (ljudskih, tehnoloških i finansijskih) za maksimiziranje profitabilnosti ležišta.“ drugi pasus, druga rečenica “Model čine komponente: pronalaženje ležišta, evaluacija, realizacija razradnog plana tj. proizvodnja i na kraju napuštanje ležišta kada postane neekonomično ili su rezerve iscrpljene.“ Slike 2.1 i 2.2 su preuzete iz iste knjige zadnji pasus “Prema našem mišljenju, menadžment ležišta mora se bazirati na sistemskom pristupu koji pored tehničko – tehnoloških i ekonomskih faktora uzima u obzit uticaje faktora životne sredine, socijalno/političlke uticaje i ljudske resurse“	Na strani 1. poglavlja SOUND RESERVOIR MANAGEMENT knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach. “Basically, sound reservoir management practice relies on the utilization of available resources (i.e human, technological and financial) to maximize profits/profitability index from reservoir…” “A reservoir life begins with exploration that leads to discovery, which is folowed by delineation of the reservoir, development of the field, production by primary, secondary and tertiary means, and finally to abandonment.“ Strana 29, slika 2-9 two types of organizations strana 11 zadnji pasus “Setting a reservoir management strategy requires knowledge of the business, availability of technology, political and environmental climate“
Na strani 5. poglavlja 2.1 Formalizam upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa, drugi pasus, prva rečenica “Savremeni proces upravljanja razradom i eksploatacijom ležišta nafte i gasa obuhvata: postavljanje cilja, planiranje, realizaciju, praćenje i kontrolu, ocenu uspešnosti realizacije plana i njegovu eventualnu korekciju.“ prva rečenica iza slike 2.3 “Postavljanje cilja upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta zahteva poznavanje karakteristika ležišta, raspoložive tehnologije i razumevanje poslovnih političkih i ekoloških faktora“ drugi pasus iza slike 2.3. “Definisanje opšteg plana menadžmenta ležišta obuhvata: utvrđivanje strategije razrade i eksploatacije; podakte o ležištu ugljovodoničnih fluida; ležišno modeliranje; proračun rezervi nafte i gasa i prognozu proizvodnje; izbor tehnologije i opreme; ekonomsku ocenu, analizu rizika, zaštitu životne sredine i slično. Realizacija plana se prati tehno-ekonomskim parametrima i zahteva menadžersku podršku, stručnost kadrova i multidisciplinarni, sinergetski timski rad“. zadnji pasus. “Uspešnost definisanog plana menadžmenta ležišta analizira se i procenjuje poređenjem realnog i prognoziranog proizvodnog procesa. Ako se realno ponašanje projekta ne podudara sa očekivanim, odnosno ako postoje primetna odstupanja, plan menadžmenta ležišta se inovira/koriguje i ciklus (realizacija, praćenje, kontrola i evaluacija) se ponavlja“	Na strani 11. poglavlje FUNDAMENTALS OF RESERVOIR MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The modern reservoir management process involve goal setting, planning, implementing, monitoring, evaluating, and revising plans“  “Setting a reservoir management strategy requires knowledge of the buisness, political, and environmental climate“. “Formulating a comprehensive management plan involves depletion and development strategies, data saquisition and analyses, geological and numerical model studies, production and reserves forecast, facilities reqirements, economic optimization and management approval. Implementing the plan requires management support, field personnel commitment, and multidisciplinary, integrated teamwork.“ Na strani 12. poglavlje FUNDAMENTALS OF RESERVOIR MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Success of the project depends upon careful monitoring/surveillance and thorough, ongoing evaluation of its performance. If the actual behavior of the project does not agree with the expected performance, the original plan needs to be revised, and the cycle (i.e., implementing, monitoring, and evaluating) reactivated“.
Na strani 6 poglavlja 2.2. O razvoju menadžmenta ležišta nafte i gasa, prvi pasus, prva rečenica “Vremenski gledano, uvek su korišćene neke forme upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa, a naročito kada je u pitanju planiranje velikih ulaganja, kao što je kod početka razrade naftnog ili gasnog polja, realizacija procesa zavodnjavanja ili primena drugih metoda povećanja iskorišćenja“    “Poslednjih trideset godina dolazi do snažnijeg uticaja sinergije geološkog i naftno - rudarskog inženjerstva u najširem smislu. Naftne kompanije koriste ovakve integrisane pristupe već godinama, čemu doprinosi opšti tehnološki napredak, bolje poznavanje ležišnih uslova, računarstvo i automatizacija. Tri faze menadžmenta ležišta ugljovodoničnih fluida karakterišu ovaj proces: ·         Prva faza se odnosi na period do 1970. godine kada se razradni inženjering smatrao najvažnijim tehničkim delom u upravljanju ležištima. 1962. godine Wyllie je istakao dva ključna pristupa menadžmentu ležišta: 1.) čisto razmišljanje korišćenjem osnovnih koncepata ležišne dinamike i 2.) automatizaciju primenom kompjutera. ·         Druga faza se odnosi na period 70-ih i 80-ih godina. Craig i ost, kao i Haris i Hewitt objašnjavaju značaj sinergije inženjerstva, Craig je istakao značaj opisa ležišta primenom geološkog, geofizičkog i simulacionog modeliranja. Haris i Hewitt su prezentovali perspektivu sinergizma inženjerstva u upravljanju ležištem“	Na strani 1, poglavlja Introduction, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Historically, some form of reservoir management has been practiced when a major expediture is planned, such as a new field development or waterflood instalation.    Na strani 8. poglavlje HISTORY OF RESERVOIR MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Reservoir management has advanced through various stages in the past 30 years. The techniques are better, the background knowledge of reservoir conditions has improved, and the automation using mainframe computers and personal computers has helped data processing and management. The developmental stages of reservoir management could be described as the following: ·         Stage 1- Before 1960, reservoir engineering was considered the most important technical item in the management of reservoirs. In 1962, Wyllie emphasized two key items: (1) clear thinking utilizing fundamental reservoir mechanics concept and (2) automation using basic computers ·         Stage 2- This covers the time period of the 1970s and 1980s. Craig t all (1977) and Harris and Hewitt (1977) explained th value of synergism between engineering and geology. Craig emphasized the value of detailed reservoir description, utilizing geological, geophysical, and reservoir simulation concepts. Harris and Hewitt presented a geological perspective of the synergism in reservoir management“.
Na strani 6 i 7 poglavlja 2.3 Klasifikacija i karakteristike pristupa procesu upravljanja ležišta, drugi pasus “Intuitivni pristup (IP) daje zadovoljavajuće rešenje u situacijama gde je moguće dobiti skoro ili potpuno optimalan plan od identifikovanih alternativnih planova i gde su faktori koji određuju nivoe aktivnosti stabilni. Međutim brojne bepoznate, promenljive vrednosti ili alternativne odluke koje karakterišu proizvodnju ležišta i upravljanje proizvodnim procesom čine pristup neadekvatnim kao bazu za donošenje odluka“ treći pasus “Naftno - ekonomski pristup (NEP) se bazira na pionirskom radu Hotelling-a (1931. god) koji smatra da buduća količina iskorišćenja neobnovljivih resursa zavisi od tekuće eksploatacije i promena cene. Poznato je da se klasična ekonomika bazira na tržišnim i količinskom procenama, te je naglasak na strukturi tržišta i kako ono utiče na proizvodnju. Pošto na tržišne i kvantitativne procene utiču državni i međunarodni faktori, NEP ističe uticaj vladinih regulativa, svetske potražnje i potrošnje, kao i kapitalnih istražnih strategija. Obzirom na neadekvatnost NEP-a upravljanju ležištem nafte i fasa, modifikovan je u pravcu kombinacije inženjerstva i ekonomike, odnosno promeni matematičkog modeliranja i ekonomskih statističkih metoda za procenu proizvodnih funkcija i sličnih ekonomskih relacija. Na strani 7, drugi pasus “NEP i NRIP imaju zajednički stav u oblasti kvantitativnih odluka, ali razilaze se u tome šta predstavlja optimalna količina proizvedenog fluida. Geološki i naftno - razradni inženjeri smatraju da je maksimalno očekivana količina proizvedenog fluida izlazna količina koja vodi ka najvećoj dobiti nafte iz ležišta, bez oštećenja strukture i nezavisno od troška dobijanja iste (Muskat 1949), dok ekonomisti definišu tu veličinu kao proizvedenu količinu određenu vrednošću kada dodatna količina ugljovodonika prestaje da daje profit.“ treći pasus “NIEP ne razmatra makro - ekonomske aspekte i uticaj svetske potrošnje, potražnje i političkih faktora na menadžment ležišta. Bazira se na tome da menadžment proizvodnog procesa i efikasna ekonomska analiza zahteva poznavanje tekuće proizvodnje, operativnih troškova, cena, poreza, stope inflacije, kapitalnog troška, faktora rizika, povratnog interesa, toka novca, budućih ulaganja potrebnih da održe tekuće ili ubrzaju projekte, kao i vladine regulative. Pošto NIEP kao i NEP uzima u obzir zavisnost buduće količine iskorišćenja naftnog resursa od tekuće proizvodnje, kamata je značajan faktor u donošenju odluke o adekvatnoj količini proizvedene nafte i gasa. NIEP, kao i prethodno navedeni pristupi zanemaruje značaj okolne sredine kao komponente proizvodnog procesa.“    četvrti pasus “Pristup sistemskog inženjerstva (SIP) je proizašao iz naučnih i tehnoloških procesa koji zahtevaju multidisciplinarsni pristup sistemskim problemima koji imaju tehnički i socijalni sadržaj. SIP prepoznaje da su organizacije sačinjene od različitih i interaktivnih komponenti koje rade da postignu cilj organizacione misije. Kao rezultat, teži prvo da identifikuje svrhu, komponente, strukturu i ograničenja sistema i tad na bazi ustanovljenih interrelacija i sistemskih kritičnih parametara kojima se može manipulisati i proceniti, odredi rešenje koje je konzistentno sa željom organizacije i/ili donosiocem odluka. Komponente uključuju sve organizacione fiksne, potencionalne imovinske vrednosti, ljude, novac, informacije, kapitalna ulaganja, energiju i tehnologiju. Sistemski inženjerski pristup upravljanju ležištem daje metodologiju ne samo za prevazilaženje mana četiri data pristupa, već spaja različite elemente proizvodnih odluka koje utiču na proizvodnju iz naftnog ležišta sa namerom donošenja odluka koje su konzistentne sa ukupnim ciljem i misijom proizvodne jedinice“.	U poglavlju 2.1 Intuitive Approach stručnog rada A Systems Engineering Approach for Petroleum Reservoir Management “This approach provides a satisfac'tory solution in situation. where it is possible to obtain optimal or near optima1 plan from among the various alternative plans identified, and where the factors which determine activity levels are stable. But the numerous unknowns, variables or decision alternatives which characterize reservoir production and management make such an approach, when considered alone, inadequate as a basis tor decision making“. U poglavlju 2.2 Petroleum Economics Approach “Petroleum economics approach is based on the pioneering work of Hotelling, which recognizes that future rate of depletion of exhaustible resources (e.g. petroleum) is dependent on both the current rate of exploitation and the rate of price changes. Traditionally, economics bas been concemed with the quantity and marketing decisions, and hence emphasis has always been placed on market structures and how these affect the quantity produced and sold of a particular product. But because such quantity and marketing decisions do impact on national and international communities, emphasis of PEA is frequently on broad areas of government policy, world-wide demand and supply, capital formation and exploratory strategies. However, as many eminent economists have admitted that economic theory is sick end needs repair and as the inadequacy of PEA is increasingly being recognized, many now turn to enginering economics combinations which make use of mathematical programming and/or simulation approach, in addition o purely economic statistical methods for estimating production function and similar economic relations“. U poglavlju 2.3 Petroleum Reservoir Engineering Approach “It is important to note that although PEA and PREA share common interest in quantity decisions, they do not agree on what the optimal production rate is or should be. It is important to note that although PEA and PREA share common interest in quantity decisions, they do not agree on what the optimal production rate is or should be: Geological as well as petroleum reservoir engineers have frequently maintained that the maximum efficient rate of production or MER is the output rate which leads to the highest possible extraction of petroleum from the reservoir without damage to the structure and without regard to costs of obtaining that quantity (see Muskat, 1949), while as mentioned before the economists defines MER as that rate of production determined by the point where additional extraction of petroleum ceases to bring in profit“ U poglavlju 2.4 Petroleum Engineering Economy Approach “PDA, however, does not plunge into the broad issues of macroeconomics and politics of reservoir management, such as government policy, world-wide demand and supply, capital formation and political structures. But it recognizes that the efficient analysis and management of reservoir production requires knowledge of annual production rate, operating costs, prices, taxes, inflation rate, cost of capital, participation and risk factors, reversionary interests, cash nows, future investments required to keep ongoing projects or acceleration of projects and government regulations. Furthermore. because PEEA recognizes the dependence of future depletion rate of petroleum resource on the current exploitation rate like the PEA, interest rate plays a very vital role in determining the acceptable decision about production rate or quantity produced at any given period of time in ensuring efficiency“. U poglavlju III. Systems Engineering Approach “The systems engineering approach is an outgrowth of scientific and technological process which has called for a multi-disciplinary approach to systems problems which have both technical and social contents. The system engineering approach recognizes that organization are made up of differing and interacting components which work in concert to achieve set organizational mission. As a result, it seeks first to identify the purpose, the components, the structure and the constraints of a system, and then using the established interrelationships and the systems critical parameters which are capable of being manipulated and assessed, determine a solution that is consistent with the desire of the organization and/or decision maker. The components include all the organizations fixed, potential, tangible and intangible assets, including people, money, information, capital investment, energy and technology. The system engineering approach (SEA) to reservoir management provides a methodology not only for overcoming the shortcomings or either the IA, the PEA, the PREA, or the PEEA but also tor overcoming those of the quasi-systems approach. It is concerned with the analysis of complex entities or systems which comprise many interacting components that are susceptible to both conscious decisions and external influences“.
Na strani 7. poglavlja 2.4 Pretpostavke uspešnog menadžmenta ležišta ugljovodoničnih fluida, prva rečenica “Uspešnost menadžementa ležišta nafte i gasa, zahteva realizaciju sledećeg: ·         Identifikaciju, definisanje i karakterizaciju svih pojedinačnih ležišta u određenom polja ·         Analizu prošlog i predviđanje budućih procesa u ležištu ·         Minimizitanje bušenja nepotrebnih bušotina ·         Definisanje i modifikaciju (ako je potrebno) bušotinskih i površinskih sistema ·         Početak praćenja i kontrole realizacije procesa na vreme ·         Razmatranje svih ekonomskih i zakonskih faktora ·         Multidisciplinarni timski rad“.	Na strani 8. poglavlje FUNDAMENTALS OF RESERVOIR MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The prime objective of reservoir management is the economic optimization od oil and gas recovery, which can be obtained by following steps: ·         Identify and define all individual reservoirs in a particular field and their physical properties ·         Deduce past and predict future reservoir performance ·         Minimize drilling of unnecessary wells ·         Define and modify (if necessary) wellbore and surface systems ·         Initiate operating controls at the proper time ·         Consider all pertinent economic and legal factors“.
Na strani 8. poglavlja 2.4 Pretpostavke uspešnog menadžmenta ležišta ugljovodoničnih fluida, zadnji pasus, prva rečenica “Najpovoljnije je da se menadžmentom ležišta započne već u fazi otkrivanja ležišta, pošto rani početak programiranog upravljanja obezbeđuje bolji nadzor, ocenu, smanjenje rizika i troškova“. zadnji pasus, druga rečenica “Proučavana praktična iskustva ukazuju na menadžment ležišta često ne počinje u navedenoj fazi proizvodnog procesa ili se primenjuje kada su u pitanju velika ulaganja kao u slučaju primene skupih tercijarnih metoda povećanja stepena iskorišćenja i slično“.	Na strani 10. poglavlje FUNDAMENTALS OF RESERVOIR MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The ideal time to start managing a reservoir is at its discovery. However, it is never too early to start this program because early initiation of a coordinated reservoir management program not only provides a better monitoring and evaluation tool, but also costs less in a long run“. “Most often reservoir management is not started early enough, and the reservoir, wells, and surface systems are ignored for a long time. Many times we consider reservoir management at the time of a tertiary recovery operation“.
Na strani 8 poglavlja 2.4.1 Multidisciplinarni timski rad i sinergizam, treći pasus “Timski pristup u menadžmentu ležišta je od velikog značaja i obuhvata interakciju između grupa stručnjaka različitih profila (disciplina), kao što je prikazano na slici 2.5. Tim čine svi koji se nalaze u vezi sa ležištem i članovi tima moraju da rade zajedno u cilju obezbeđivanja razvoja i izvršenja plana upravljanja ležištem“. peti pasus, nastavak “Može se reći da sinergizam timskog pristupa vodi ka većoj celini od sume njenih delova. Danas je uobičajena praksa da su studije velikih ležišta integrisane kroz timski pristup. Medjutim, kreiranje tima ne garantuje integraciju koja vodi uspehu. Veštine tima, autoritet tima, kompatibilnost sa linijskom strukturom menadžmenta, kao i ukupno razumevanje procesa menadžmenta ležišta od strane svih članova tima su preduslov uspega projekta.“. peti pasus, nastavak Prema Snieideru, sinergija znači da geološki, geofizički, naftno-rudarski inženjeri i drugi rade zajedno na projektu efektivnije i efikasnije kao tim nego radeći kao grupa pojedinaca. Slika 2.5 Principijelna šema menadžmenta ležišta	Na strani 44, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The team approach to reservoir management involving interaction between various functions has been recently emphasized (see figure 3-8). Constant interaction between various functions is required in the team effort“. na strani 14 "In summary, the synergism of the team approach van yield a whole greater than the sum od its parts. Today, it is becoming common for large reservoirs studies to be integrated through a team approach. Homewer, creating a team does not guarantee an integration that leads to success. Team skills, team authority, team compatibility with the line management structure, and overall understanding of the reservoir management process by all team members are essential for the success of the project“. na strani 45, tekst je parafraziran "Thus, interaction between various engineering functions, production operators, geology and geophysics, and their interaction with management, economic, proration, legal and environmental groups are both critical to a successful reservoir management program". Na strani 45 Figure 3-8 Reservoir management approach
Na stranama 10 i 11 poglavlja 2.4.1.1. Organizacija tima menadžmenta ležišta “Organizaciji tima, odnosno sastavu tima, izboru članova, kao i odgovarajućim motivacionim sredstvima za članove tima treba posvetiti posebnu pažnju. Izbor vođe tima, određivanje ciljeva i aktivnosti tima predstavljaju veoma značajne faktore za ostvarivanje efektivnog menadžmenta ležišta. Jedan od modela organizacije timskog pristupa je: ·         Rukovodioci sektora kompanije (na primer Sektora za proizvodni inženjering…) biraju članove tima da rade na projektu sa specifičnim zadatkom ·         Tim izveštava projektnog menadžera za ovaj projekat i tim bira svog rukovodioca čija odgovornost je da koordinira aktivnosti i informiše projektnog menadžera ·         Članovi tima su geološki inženjeri, geofizički inženjeri, rudarski inženjeri užih specijalnosti, ekonomisti, operativni kadar na terenu itd ·         Članovi tima koji planiraju menadžment ležišta i definišu ciljeve uključujući sve grupe stručnjaka. Plan se tada predstavlja projektnom menadžeru, a posle njegovog odgovora rade se određene korekcije ako su potrebne ·         Ocena rada članova tima se vrši preko njihovih sekotrskih rukovodilaca sa inputom od strane rukovodioca tima i projektnog menadžera ·         Timovi se nagrađuju priznanjima i novčano (povremeno), što je dodatna motivacija ·         Kako se ciljevi projektra menjaju (od primarne razrade do tercijarnih procesa iskoripćenja) članovi tima se takođe menjaju ·         Odobrenje za troškove projekta iniciraju članovi tima, ali inženjerski operativni supervizor i/ili projektni menadžer ima krajnje odobrenje ·         Za članove tima razvijaju se ponekar konfliktni prioriteti jer oni u suštini imaju dva rukovodioca (njihove sektorske rukovodioce i rukovodioca tima). To se obično rešava konstantnom komunikacijom između rukovodiona tima, rukovodioca sektora i projektnog menadžera“. slike 2.6 a.) b.) i c.) Primeri organizacije upravljačkog tima Na slikama 2.5 je prikazana tradicionalna organizacija tima gde se realizacija projekta odvija tako što članovi tima rade na ležištu pod rukovodionima svojih sektora odnosno kao štafetni tim Slika 2.6a pokazuje da članovi tima rade pod svojim rukovodiocima sektora i projektnim menadžerom gde su rukovodioci zaduženi za stručno vođstvo i ocenu rada, a projektni menadžer daje pravac projektu i fokuse na cilj rada. U novom, multidisciplinarnom rimskom pristupu članovi tima rade na datom ležištu samostalno (slika 2.6a) ili pod rukovodiocima tima (slika 2.6b). Rukovodilac tima uglavnom daje smernice za rad na dnevnoj osnovi, dok administativno i projektno rukovođenje obezbeđuje projektni menadžer.	Na strani 19 i 20 poglavlja SINERGY AND TEAM iz knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “However, to get ongoing attention by a multidisciplinary team for all major reservoirs requires great commitment by the operating company. One model of the team approach follows: ·         Functional management nominates team members to work on a project team with specific tasks in mind. ·         The team reports to the production manager for this project. Also, the team selects a team leader, whose responsibility is to coordinate all activities and keep the production manager informed. ·         The team members consist of representatives from geology and geophysics, various engineering functions, field operations, driling, finanve, and so forth ·         Team members prepare a reservoir management plan and define their goals and objectives by involving all functional groups. The plan is thsn presended to the production manager, and after receiving manager feedback, appropriate changes are made. Next the plan is published and all members follow the plan ·         The team members performance evaluation is conducted by their functional heads with input from team leader and the production manager. The performance appraisal, in addition to various dimensions of performance, includes teamwork as a job requirement. ·         Teams are rewarded recognition/cash awards upon timely and effective completion of their tasks. These awards provide an extra motivation for team members to do well ·         As the project goals vhange (e.g. from primary development to secondary process) with team composition vhanges to include members with the required expertise. Also, this provide san opportunity to change/rotate team members with time. ·         Approvals for project AFE’s (Appropriation for expeditures) is initiated by the team members; however, the engineering/operations supervisor and/or production manager have the final approval authority. ·         Sometimes conflicting priorities for the team members develop because they have two bosses (i.e. their functional heads and the tam leader). These conflicts are generally resolved by constant communication among the team leader, functional heads and the production manager. Slike su preuzete iz. poglavlja SYNERGY AND TEAM strane 17 i 18. bez navedenog izvora Figure 2-3 shows team members working under functional heads and a production manager Figures 2-4a and 2.4b contrast the old and the new system. In the old (conventional) system, various members of the tim (i.e. geologists, reservoir/production/facilites engineers, operations staff, and others) work on a reservoir under their bosses/functional heads; whereas, in the new/multidisciplinary team approach, the team members from various functions work on a given reservoir under a team leader and sometimes operates as a self managed team. The team leader generally provides day-to-day guidance, and occasional functional guidance is provided by the so-called functional gurus.
Na strani 12 poglavlja 2.4.1.2 Iskustva organizacije timskog rada, zadnji pasus “Chevron-ovo North Ward Estes naftno polje je jedno od najvećih polja u SAD (Teksas) sa značajnom količinom neiskorišćenih pridobivih rezervi. Otkriveno je 1929. godine. Kumulativna proizvodnja nafte iz više od 3000 bušotina primarnim i sekundarnim metodama je prelazila 320 miliona tona barela, ili oko 25% ukupnih geoloških rezervi”	Na strani 34. poglavlje SETTING GOALS, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “North Wand Estes (NWE) field, located in Wars and Winkler counties, Texas, was discovered in 1929. Cumulative oil production from primary and secondary recovery has been in excess of 320 million barrels, or about 25% OOIP, from more than 3000 wells”.
Na strani 13 poglavlja 2.4.2 Integrisani pristup, prvi pasus “Integrisani pristup menadžmentu ležišta se odnosi na integraciju geološkog i naftno – rudarskog inženjerstva, kao i integrisanje tehnologija istraživanja i razrade ležišta“. Slike 2.8 i 2.9 preuzete iz iste knjige Slika 2.8 Principijelna šema integrisanog pristupa menadžmentu ležišta Slika 2.9 Primer integracije inženjerskih aktivnosti u procesu menadžmenta ležišta Na strani 14, prvi pasus “Analize jezgra selektovanih od strane geologa daju podatke za preliminarnu identifikaciju tipa kolektora.Rezultati hidrodinamičkih testiranja bušotina pomažu u prepoznavanju raseda, fraktura i temperaturnih varijacija. Razne simulacione studije mogu se koristiti da testiraju fizičke modele ležišta mečovanjem istorijata pritiska i proizvodnje. drugi pasus Značajan napredak u razvoju računarstva i automatizacije je znatno doprineo integraciji tehnologija koji se primenjuju u  oblasti istraživanja i razrade ležišta. Jedan od poslednjih rezultata napretka računarske tehnologije je 3D kompjkutersko predstavljanje ležišta koje doprinosi znatno boljem sagledavanju problematike ležišta nafte i gasa“. treći pasus Skladištenje podataka predstavlja poseban izazov u naftnoj privredi jer usled inkompatibilnosti softvera i setova podataka različitih disciplina, baze podataka obično ne komuniciraju. Za  rešavanje ovog problema u kasnim 90-tim nekoliko većih američkih i drugih naftnih kompanija su osnovale organizaciju POSC za formiranje industrijskih standarda i opšti set pravila za primenu i sisteme podataka u privredi. POSC-ov cilj je da definiše opšti set specifikacija za kompjuterske sisteme koji će omogućiti protok podataka između proizvoda različitih kompanija i lakši prelazak korisnicima iz jedne aplikacije u drugu.	Na strani 20 poglavlja INTEGRATION OF GEOSCIENCE AND ENGINEERING, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Halbouty stated in 1977: It is the duty and responsibility of industry managers to encourage full coordination of geologists, geophysicist, and petroleum engineers to advance petroleum exploration, development and production“ Figure 2-5 Reservoir management Figure 2-6 General geological activities in reservoir description and imput from engineering studies Na strani 24, prvi pasus “Core-analysis measurements of samples selected by the geologists provide data for the preliminary identification of reservoir rock types. Well-test studies aid in recognizing flow barriers, fractures and variations of permeability. Various simulationn studies can be used to test the physical model against pressure-production performance, adjustments are made to the model until the match is achieved“. “Many companies have initiated the development of a three dimensional geological modeling program to automate the generation of geological maps and cross sections from exploration data“. Strana 26, treći pasus The problems are: ·         Incompatibility of the softare and data sets from different disciplines ·         Databases usually do not communicate with each other. In late 1990, several major domestic and foreigh oil companies formed Petrotechnical Open Software Corporation (POSC) to establish industry standards and a common set of rules for applications and data systems within the industry, POSCs technical objective is to provide a common set of specifications for computing systems, ehich will allow data to flow smoothly between products from different organizations and will allow users to move smoothly from one applications to another
Na strani 15. poglavlja 2.5.1 Određivanje ciljeva, druga rečenica “Ključni činioci za određivanje ciljeva i razvoja dugoročne i kratkoročne strategije upravljanja ležištem su: poznavanje karakteristika ležišta, kolektor stene, fluida, protoka fluida i mehanizama iskorišćenja, izrada i opremanje bušotina, istorijat proizvodnje, faktori okolne sredine i primena odgovarajućih tehnika i tehnologija u istraživanju, bušenju, opremanju procesima iskorišćenja i proizvodnji nafte i gasa“.	Na strani 34. poglavlje SETTING GOALS, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The key elements for setting a reservoir management goal are: ·         Reservoir characteristics ·         Total environments ·         Available technology. Understanding of each of these elements is the prerequisite to establishing short-and long-term strategies for managing reservoirs“.
Na strani 15. poglavlja 2.5.2 Osnovni elementi plana menadžmenta ležišta, prva rečenica “U cilju uspešnog upravljanja ležištima neophodno je definisanje i razvoj plana“.	Na strani 33. poglavlja Reservoir Management Process, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The modern reservoir management process involves establishing a purpose or strategy and developing a plan, implementing and monitoring the plan, and evaluating the results“.
Na strani 15 i 16 poglavlja 2.5.3 Realizacija, nadzor i ocena plana menadžmenta ležišta, prvi pasus, “Plan može biti fleksibilan u određenim granicama u okviru njegove realizacije, neophodna je uključenost menadžmenta u realizaciju projekta od njegovog početka i da kadrovi na terenu ostvaruju planiranu dinamiku“ “Razlozi neuspeha pozitivne realizacije plana su: nedostatak poznavanja delova projekta od strane članova tima; problem interakcije i koordinacije stručnjaka različitih disciplina i kašnjenje sa početkom procesa upravljanja“. drugi pasus „U kontroli relaizacije plana menadžmenta ležišta velike oblasti nadzora odnose se na: 1) proizvodnju nafte, vode i gasa, 2) utiskivanje gasa i vode, 3) statičke i dinamičke pritiske, 4) proizvodne i injekcione testove, 5) injekcione i proizvodne profile. U slučaju primene sekundarnih i tercijarnih metoda za povećanje stepena iskorišćenja nafte i gasa, program praćenja i kontrole je naročito potreban zbog prisustva mnogih neizvesnosti i značajnih troškova.“ na strani 16, prvi pasus „Ocena uspešnosti realizacije plana vrši se poređenjem realnih procesa u ležišta u odnosu na prognozirana, odnosno mečovanjem istorijata proizvodnje i ležišnih pritisaka“	Na strani 42 poglavlja IMPLEMENTATION, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach ·         “The plan must be flexible ·         The plan must have management support ·         No reservoir management plan can be implemented properly without the support of field personell“ “The important reasons for failure to successfully implement a plan are: (1) lack of overall knowledge of the project on the part of all team members, (2) failure to interact and coordinate the various functional groups, and (3) delay in initiating the management process“. Na strani 42 poglavlja SURVEILLANCE AND MONITORING, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Ordinarily, the major areas of monitoring and surveillance involving data acquisition and management include: (1) oil, water and gas production, (2) gas and water injection, (3) static and flowing bottom hole pressures, (4) production and injection tests, (5) production and injection profiles, and any aiding surveillance. In case od enhanced oil recovery projects, the monitoring and surveillance program is particularly critical because of the inherent uncertainities” Na strani 43 poglavlja EVALUATION, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The actual performance lies in the careful evaluation of the project performance (e.g. reservoir pressure, gas-oil-ratio, water-oil-ration and production) needs to be compared routinely with the expected“
Na strani 17. Poglavlje 3.0 Planiranje upravljanja ležištima nafte i gasa, prvi pasus “Definisanje i razvoj optimalnog plana predstavlja osnovni preduslov realizacije ciljeva upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa“.	Na strani 36 poglavlja DEVELOPING PLAN AND ECONOMICS, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Formulating a comprehensive reservoir management plan is essential for success of the project“
Na strani 17. Poglavlje 3.1 Strategija razrade i eksploatacije ležišta, prvi pasus “Određivanje strategije razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa u funkciji optimalne ležišne energije je jedan od najvažnijih faktora procesa uptavljanja ležištem. Izbor strategije zavisi da li je ležište u fazi istraživanja, razrade ili eksploatacije. Kada se razmatra strategija upravljanja upravo otkrivenog ležišta polazi se od rasporeda i rastojanja između bušotina, kao i od definisanog režima iskorišćenja u toku istraživanja u cilju postizanja ekonomične eksploatacije sa minimalnim brojem bušotina. U slučaju da se ležište već eksploatiše primarnim metodama iskorišćenja, treba odrediti tip sekundarnih i eventualno tercijarnih metoda povećanja stepena iskorišćenja, optimalno vreme njihove primene u funkciji ostvarenja što ekonomičnijeg iskorišćenja i minimalnih ulaganja“	Na strani 36 poglavlja DEVELOPMENT AND DEPLETION STRATEGY, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The most important aspect of reservoir management deals with the strategies for depleting the reservoir to recover petroleum by primary and applicable secondary and enhanced oil recovery. Development and depletion strategies will depend upon the reservoirs life stage. In case of a new discovery, we need to address the question of how to develop the field (i.e. well spacing, number of wells, recovery schemes, primary and subsequently secondary and tertiary) If the reservoir gas been depleted by primary means, secondary and even tertiary recovery schemes need to be investigated“
Na strani 17 poglavlja 3.2.1 Prikupljanje podataka, četvrti pasus, prva rečenica “Definisanje plana o tipu i količini podataka koje treba prikupiti, kao i procedure prikupljanja i učestanosti je prvi korak“.	strani 64, poglavlja DATA ASQUISTITON AND ANALYISIS, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “It is essential to establish the specification of what and how much data need to be gathered and procedure and frequency to be followed“
Na strani 17. Poglavlje 3.2.1 Prikupljanje podataka, treći pasus “Većina podataka o ležištu prikuplja se tokom faze pronalaženja, okonturenja i razrade ležišta nafte i gasa, osim proizvedene i injektirane količine fluida koje se registruju tokom proizvodnog procesa.“ Tabela 3.1 Ležišni podaci “Ključni faktori procesa upravljanja podacima su: ·         Plan, vreme prikupljanja podataka i prioriteti ·         Prikupljanje, analiza i interpretacija ·         Procena/baza podataka“	Na strani 61 i 62 poglavlja DATA, ANALYSIS AND MANAGEMENT, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Multidisciplinary groups (i.e. geophysicist, geologists, petrophysicist, reservoir, production and facilities enginineers) are involved in collecting various types of data throughout the life of a reservoir. Most of the data, except for the production and injection data are collected during delineation and development of the fields “ Table 4-1 Reservoir data Na strani 38 poglavlja DATA ASQUISITION & ANALYSIS, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The key steps are (1) plan, justify, time, and prioritize, (2) collect and analyze, and (3) validate/store (data base)“
Na strani 18 i 19 nalazi se poglavlje 3.2.2. Procena podataka, prvi pasus “Prikupljeni podaci su podložni greškama (uzorkovanje, sistemtsko, nasumično), pa ih treba pažljivo pregledati i proveravati zbog tačnosti i konzistencije. Da bi se utvrdila validnost podataka, karotažnu i jezgrenu analizu treba korelisati i njihove distribucije učestanosti uraditi u cilju identifikacije različitih geoloških facija. Karotažne podatke treba pažljivo kalibrisati korišćenjem jezgrenih podataka za poroznost i distribuciju zasićenja, određivanje efektivne moćnosti, kao i za geološko zoniranje ležišta. Osobine ležišnih fluida mogu se evaluirati primenom kalkulacija jednačina stanja i empirijskim korelacijama. Relevantnost geoloških mapa se utvrđuje na osnovu poznavanja depozicione sredine. Prisustvo raseda i diskontiuniteta protoka koje se evidentira u geološkim studijama može se ispitati i oceniti testovima pulsa, interferencije i testom >>tracerom<<-radioaktivnim indikatorom. Sakupljanje proizvodnih i injekcionih podataka uključujući ležišni pritisak, omogućava praćenje ležišnog ponašanja u toku proizvodnig procesa. Na osnovu raspoloživih podataka pritisaka i istorijata proizvodnje, metode materijal balansa i ležišnog modeliranja se koriste za ocenu početnih geoloških rezervi, kao i veličine akvifera i intenziteta vodenog utoka. Laboratorijske osobine kolektor stene kao što su relativne propusnosti nafte, vode i gasa i osobine fluida ->>PVT<< podaci nisu uvek raspoloživi. Za generisanje ovih podataka koriste se empirijske korelacije“. poslednji pasus “Procenjeni podaci prikupljeni različitim metodama se skladište u opštu kompjutersku bazu dostupnu svim interdisciplinarnim krajnim korisnicima i kako novi podaci pristižu ta baza se ne renovira“	Na strani 64 i 65 poglavlje DATA VALIDATION u knjizi Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Field data are subjected to many errors (i.e., sampling, systematic, random, etc.). Therefore, the collected data need to be carefully reviewed and checked for accuracy as well as for consistency. In order to assess validity, core and log analysis data should be carefully correlated and their frequency distributions made to identify different geologic facies. Log data should be carefully calibrated using core data for porosity and saturation distributions, net sand determination, and geological zonation of the reservoir. The reservoir fluid properties can be validated by using the equation of state calculations and by empirical correlations, The reasonableness of geological maps shoul be established by using the knowledge of depositional environment. The presence of faults and flow discountinuities as evidenced in a geological study can be investigated and validated by pressure interference and pulse tracer tests. The reservoir performance should be closely monitoring while collecting routhine production and injection data including reservoir pressures. If past production and pressure data are available, classical material balance techniques and reservoir modeling can be very usefull to validate volumetric original hydrocarbons-in-place and aquifer size and strength. Laboratory rock properties, such as oil-water and gas-oil relative permeabilities, and fluid properties, such as PVT data, are not always available. Empirical correlation can be used to generate these data“. “The reconciled and validated data form the various sources need to be stored in a common computer database accessible to all interdisciplinary end users. As new geoscience and engineering data are available, the database will require updating“.
Na strani 19 I 20 poglavlja 3.2.3. Korišćenje podataka, prvi pasus “Na osnovu interpretacije 3D seizmičkih podataka dobija se opšta karakterizacija ležišta nafte i gasa (tip strukture, stratigrafija, međubušotinska heterogenost). Primenom analize seizmičkih, karotažnih podataka i podataka jezgrovanja izrađuju se karte ukupne i efektivne moćnosti, poroznosti, zasićenja vodom, propusnosti, strukturne karte i karte poprečnih preseka. Ove karte koje obuhvataju rasede, granice kontakta ležišnih fluida se koriste za dalju karakterizaciju ležišta, lokaciju bušotina i ocenu početnih geoloških rezervi“. drugi pasus “Podaci bušotinskog karotaža koriste se za izradu karata, određivanje perforacija, kao i ocenu početnih geoloških rezervi. Podaci proizvodnog karotaža se primenjuju za identifikaciju rezidualnog zasićenja naftom u nerazrađenim zonama u postojećim proizvodnim i injekcionim bušotinama. >>Time lapse<<  karotaž u mernim bušotinama može dati promene zasićenja i kretanje kontakta fluida. Takođe>> log-inject-log<< se primenjuje za merenje rezidualnog zasićenja naftom“. treći pasus “Za razliku od karotažnih podataka, laboratorijske analize jezgra daju direktna merenja vrednosti ležišnih osobina i ovim podacima se kalibrišu podaci geofizičkog karotaža. Podaci dobijeni analizom uzoraka kolektora se primenjuju u ocenu rezervi, količini protoka i krajnjeg iskorišćenja“. četvrti pasus “Osobine fluida se određuju u laboratoriji ili na osnovu empirijskih korelacija. Koriste se za ocenu rezervi, tipa ležišta i analizu procesa u ležištu, kao i za proračun hidraulike kanala bušotine i gubitka pritiska“. peti pasus “Hidrodinamička ispitivanja bušotina se primenjuju za određivanje karakteristika ležišta i njegove produktivnosti. Testiranje naftnih i gasnih bušotina porastom ili padom pritiska daje najbolju ocenu efektivne vrednosti proizvoda moćnosti i propusnosti ->>kh<< pored podataka o ležišnom pritisku, stratifikaciji i prisustvu raseda i fraktura. Testovi pulsa i interferencije daju uvid u ležišni kontinuitet i informacije o barijerama. Testovi ->>trejseri<< koriste se u procesu zavodnjavanja i >>EOR<< procesima (dopunske metode povećanja iskorišćenja) i daju najadekvatnije pravce protoka fluida između injktirane i proizvodne bušotine“. sedmi pasus “Proizvodni i injekcioni podaci se koriste za evaluaciju procesa proizvodnje nafte i gasa“. tabela 3.2 Potrebni podaci za analizu procesa u ležištu	na strani 65 I 66 poglavlja DATA APPLICATION, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “A better representation of the reservoir is made from 3-D seismic information. The cross-well tomography provides interwell heterogenity.             Geological maps such as gross and net pay tickness, porosity, permeability, saturation, structure, and cross-section are prepared form seismic, core and log analysis data. These maps, which also include faults, oil-water, gas-water, and gas-oil contacts, are used for reservoir delineation, reservoir characterization, well locations, and estimates of original oil and gas in place“. “The well log data that provide the basic information needed for reservoir characterization are used for mapping, perforations, estimates of original oil and gas in place, and evaluation of reservoir perforation. Production logs can be used to identify remaining oil saturation in undeveloped zones in existing production and injection wells. Time-lapse logs in observation wells can detect saturation changes and fluid contact movement. Also, log-inject-log can be useful for measuring residual oil saturation“. “Unlike log analysis, core analysis gives direct measurement of the formation properties, and the core data are used for calibrating well log data. These datacan have a major impact on the estimates of hydrocarbon-in-place, production rates, and ultimate recovery“. “Fluid data are used for volumetric estimates of reservoir oil and gas in place, reservoir type, (i.e., oil, gas, or gas condensate), and reservoir performance analysis. Fluid properties are also needed for estimating reservoir performance, wellbore hydraulics, and flowline pressure losses“. “The well test data are very useful for reservoir characterization and reservoir performance calculation, Pressure build-up or falloff test provide the best estimate of the effective permeability-thickness of the reservoir in addition to reservoire pressure, stratification, and presence of faults and fracture. Pressure interference and pulse tests provide reservoir continuity and barrier information. Multiwell tracer test used in waterflood and in enhanced oil recovery projects give the preferred flow paths between the injectors and producers“. “Production and injection data are needed for reservoir performance evaluation“ Tabela je preuzeta iz knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach od strane autora Abdus Satter i Ganesh C. Thakur. poglavlje SYNERGY AND TEAM strana 67.
Na strani 20 poglavlja 3.3. Modeliranje ležišta, prva rečenica “U procesu upravljanja razradom i eksploatacijom ležišta ugljovodoničnih fluida, ležišni model nije pojedinačni geološki, geofizički ili naftno-rudarski (razradno/proizvodni) model, već model koji nastaje integracijom navedenih i geostatičkog modela“. drugi pasus “Geološki model se definiše realizacijom sledećih studija: ·         Studija stene za definisanje litoloških karakteristika ležišta, depozicione sredine kao i određivanje tipa kolektor stene ·         Studije geometrije ležišta određuju tip strukture, 3D karakteri ležišnog kontinuiteta, kao i ukupnu moćnost kolektor stene ·         Studije kvaliteta ležišta daju okvirni varijabilitet poroznosti, propusnosti, i kompresibiliteta stene (akvifer se slično proučava) ·         Integracione studije definišu ugljovodoničnu pornu zapreminu i distribuciju protoka fluida“. treći pasus “Podaci 3D seizmike su značajni za ocenu validnosti geološkog modela, identifikaciju rezervi koje se ne mogu optimalno proizvesti i utiču na smanjenje troškova minimiziranjem bušenja negativnih i niskoproduktivnih bušotina. Seizmički model se definiše za vreme faze istraživanja ležišta i ima uticaj na početni razradni plan ležišta“ zadnji pasus, prva rečenica “Geostatistički model omogućava sintezu svih relevantnih ležišnih pritisaka i obezbeđuje konzistentnost modela ležišta nafte i gasa. Geostatičko stohastičko modeliranje heterogenosti ležišta primenjuje se za modeliranje varijabilnosti distribucije ležišnih osobina i korelacija između karakteristika, kao što su poroznost i seizmička brzina“ zadnji pasus, treća rečenica “Geostatički modeli se tada koriste u konstituisanju numeričkih modela za interpolaciju karakteristika ležišta kao i stohastičke simulacije osobina čije ekstremne vrednosti su od izuzetnog značaja“. zadnji pasus, četvrta rečenica “Uočavanjem kritičnih heterogenosti u kvantitativnom obliku kreira se realniji geološki opis ležišta“ zadnji pasus, peta rečenica “Variogrami i korelogrami se koriste za studije prostornog kontinuiteta određene pormenljive, kao i poprečnog kontinuiteta brojnih promenljivih na raznim lokacijama“ zadnji pasus, sedma rečenica “Kada je poznata verovatnoća promenljive svaki model na osnovu multivarirajuće raspodele verovatnoće je stohastički model ležišta“. zadnji pasus, zadnja rečenica “Stohastički geostatički modeli su alternativni, numerički modeli ekviverovatnoće osobina stena i fluida, a mogu se koristiti kao ulazni parametar simulacija protoka ležišnih fluida“.	Na strani 79. poglavlja Reservoir Model, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach The reservoir model is not just an engineering or a geoscience model; rather it is integrated model, prepared jointhly by geoscientists and enginers“. Na strani 83, poglavlja GEOSCIENCE “The geologist usually concetrates on rock attributes in four stages:             1. Rock studies establish lithology and determine depositional environment, and reservoir rock is distinguished from nonreservoit rock.             2. Framework studies estavlish the structural style and determine the three-          dimensional continuity character and gross-thickness trends of the reservoir rock.             3. Reservoir-quality studies determine the framework variability of the reservoir rock     in terms of porosity, permeability, and capillary properties (the aquifer surrounding field is similarly studied)             4. Integration studies develop the hydrocarbon pore volume and fluid transmissibility    patterns in three dimensions“. Na strani 91, poglavlja GEOSTATISTICS “Three dimensional seismic surveys help identify reserves that may not be produced optimally. The analysis can save costs by minimizing dry holes and poor producers. A 3-D survey shot during the evaluation phase is used to assist in the design of the development plan“ Na strani 92, 93 I 94, poglavlja GEOSTATISTICS  “Geostatistics/stochastic modelling of reservoir heterogeneities is playing an important role in generating more accurate reservoir models. Geostatistics is useful in modeling the spatial variability of reservoir properties and the correlation between related properties such as porosity and seismic velocity“. “These models can than be used in construction of numerical models for interpolating a property whose average is critically important and stochastic simulations for a property whose extremes are critically important“. “By capturing the critical heterogeneities in a quantitative form, a more realistic geologic description is created“. “Variograms (and correlograms) are used to study spatial continuity of a particular variable. Also, they can me applied to study cross-continuity of different variables at different locations“. “If there are variable probability distributions representing the uncertainities in the rock and fluid properties at different locations, each drawing from such a multivariate probability distributions represents a stochastic image of the reservoir“. “Stochastic images represent alternative, equiprobable numerical models of the reservoir rock and fluid properties, and they can be used as input to flow simulators for sensivity analysis“
Od strane 22-26 poglavlje 3.4.1 Klasifikacija i kategorizacija resursa i rezervi Prepisane su 4 strane	Kompletno poglavlje je prepisano iz knjige Razrada ležišta ugljikovodika od strane autora Josipa Sečena Zagreb, 2002.. Identičan tekst sa ekvivalentnim srpskim rečima poput ugljikovodici-ugljovodonici, plin-gas, zalihe-rezerve, petrolej-nafta i sl. nalazi se na stranama 10,11,12,13,14
Na strani 26 poglavlja 3.5 Izbor opreme, drugi pasus “Sistem analizom se mogu predvideti sve opcije i varijante pre nego što se donese odluka o promeni načina opremanja ili uslova rada. Jedan od najvažnijih faktora primene sistem analize je dijagnoza problema i prepoznavanje bušotina koje bi mogle da ostvare veću proizvodnju. Zbog toga se sistem analiza primenjuje kao efikasna dijagnostička tehnika za utvrđivanje uzorka koji su doveli do smanjenja proizvodnje i tipa proizvodnog problema“ treći pasus “Izabrane tačke rešenja zavise od toga koja komponenta se izdvaja da bi se analizirao njen uticaj na ponašanje celokupnog sistema. Ukoliko se tačka rešenja nalazi na dnu bušotine, tada se može izvršiti detaljna analiza uticaja ležišta. Na sličan način se izvodi i analiza ostalih komponenti, menjanjem položaja izabrane tačke rešenja. Pad pritiska u bilo kojoj tački je funkcija protoka fluida i menja se sa promenom protoka. Potencijalna proizvodnja bušotine predstavlja presek dve karakteristične krive, od kojih je jedna kriva utoka fluida u bušotinu - IPR kriva, a druga je kriva dinamičkog pritiska u tački analize koja se dobija na osnovu padova pritiska kroz komponente proizvodnog sistema“.	Ovaj pasus se nalazi na 410. strani knjige Sistem analiza eruptivnog rada naftnih i gasnih bušotina Ovaj pasus se nalazi na 408. strani knjige Sistem analiza eruptivnog rada naftnih i gasnih bušotina
Na strani 29 poglavlja 3.7 Ekonomska ocena i analiza rizika, prvi pasus, druga rečenica “Ekonomska ocena projekta menadžmenta ležišta kao iterativan proces obuhvata: utvrđivanje ekonomskog cilja, formulisanje scenarija, sakupljanje podataka (proizvodnih, investitorskih, operativnih troškova, cene nafte, gasa), ekonomsku analizu i analizu rizika kao i izbor optimalnog rešenja.“	Na strani 141, poglavlja Reservoir Management Economics, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The tasks in project economic analysis require team efforts consisting of 1. Setting an economic objective based on the company’s economic criteria. 2, Formulating scenarios for project development. 3. Collecting production, operation and economic data 4. Making economic calculations. Engineers and geologists are primarily responsible. 5. Making risk analysis and choosing optimum project.“
Na strani 39 poglavlja 5.1 Analiza rizika, prvi pasus, druga i treća rečenica “Prvi korak u oceni rizika je prepoznavanje da postoji rizični događaj. Kvantifikacija rizika predstavlja određivanje svih vrednosti rizične promenljive i relativne verovatnoće pojavljivanja svake vrednosti“ drugi pasus “Postoje dva osnovna pristupa kvantifikaciji rizika, a to su primena metode simulacije ili analitičke metode. Obe metode teže određivanju raspodele verovatnoća koje će opisati moguće izlaze rizičnih događaja u cilju generisanja relevantnih rezultata“ treći pasus “Metoda simulacije bazira se na računarskoj simulaciji postavljenog modela. Na definisanom modelu konkretnog problema, ocena rizika se realizuje brzo jer računa primenom simulacije koristi veliki broj kombinacija ulaznih promenljivih“. Na strani 40, prvi pasus “Analitička metoda zahteva da raspodele za sve neodređene promenljive u modelu budu matematički opisane, tako što se jednačine za ove raspodele matematički kombinuju da bi se dobila jedna jednačina koja daje raspodelu mogućih izraza. Ovaj pristup je veoma kompleksan za praktičnu upotrebu, pa iz tog razloga za analizu rizika najširu primenu ima metoda simulacije“. “Sveobuhvatan postupak ocene rizika sastoji se iz sledećih koraka: ·         razvoja modela ocene rizika - analiza problema, definisanje rizičnih događaja (neodređenih promenljivih) i njihovih raspodela verovatnoće ·         simulacije rizika ·         donošenja odluke“.	Na strani 21 poglavlja Assessing and Quantifying Risk iz knjige Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel “The first step in Risk Analysis and modeling is recognizing a need for it."Quantifying risk" means determining all the possible values a risky variable could take and determining the relative likelihood of each value“. Na strani 28 poglavlja The Alternative to Simulation “There are two basic approaches to quantitative Risk Analysis. Both have the same goal — to derive a probability distribution that describes the possible outcomes of an uncertain situation — and both generate valid results. The second approach to Risk Analysis is an analytical approach“. “The first approach is the one just described for @RISK, namely, simulation. This approach relies on the ability of the computer to do a great deal of work very quickly — solving your worksheet repeatedly using a large number of possible combinations of input variable values“. “The second approach to Risk Analysis is an analytical approach. Analytical methods require that the distributions for all uncertain variables in a model be described mathematically. Then the equations for these distributions are combined mathematically to derive another equation, which describes the distribution of possible outcomes. This approach is not practical for most uses and users“. Na strani 23 poglavlja What Is Risk Analysis? “In general, the techniques in an @RISK Risk Analysis encompass four steps: ·          Developing a Model — by defining your problem or situation in Excel worksheet format ·         Identifying Uncertainty — in variables in your Excel worksheet and specifying their possible values with probability distributions, and identifying the uncertain worksheet results you want analyzed ·         Analyzing the Model with Simulation — to determine the range and probabilities of all possible outcomes for the results of your worksheet ·         Making a Decision — based on the results provided and personal preferences“.
Na strani 40 poglavlja 5.1.2 Simulacija rizika, prvi pasus “Proces simulacije rizika se sastoji iz generisanja raspodela mogućih izlaza izlaznih promenljivih primenom odgovarajućih metoda, tako što računarski program iterativnim postupkom koristi svaki put različite slučajno odabrane nizove vrednosti za raspodelu verovatnoće neodređenih izlaznih promenljivih simulirajući sve moguće slučajeve (šta-ako postupak)“.    “Simulacijom se u svakoj sledećoj fazi uzima novi uzorak koji pripada ulaznoj raspodeli verovatnoće. Sa dovoljnim brojem iteracija uzorkovane vrednosti se raspoređuju tako da se dobija aproksimacija ulazne raspodele verovatnoće“ Na strani 41 Slika 5.1 Kriva kumulativne raspodele verovatnoća “Najprimenjenije metode simulacije danas su Monte Karlo i Latin Hypercube metoda. Metoda Monte Karlo tokom uzorkovanja često zahteva veliki broj uzoraka da bi se aproksimirala ulazna raspodela, naročito u slučaju kada ta raspodela ima veliki nagib ili izlaze niske verovatnoće. Ovaj problem je podstakao razvoj novih metoda uzorkovanja koje prevazilaze nedostatke metode Monte Karl oi jedna od njih je Latin Hypercube metoda koja se detaljno opisuje i praktično primenjuje u disertaciji“. Na strani 41 “Latin Hypercube metoda je savremena metoda uzorkovanja koja omogućava tačnije ponovno formiranje ulazne raspodele kroz odabiranje uzoraka u manjem broju iteracija. Ova metoda uzorkovanja se bazira na podali kumulativne krive tj. krive raspodele ulazne verovatnoće na jednake interval. Uzorak se onda nasumice uzima iz svakog intervala ulazne raspodele. Uzorkovanje mora da predstavlja vrednosti u svakom interval i tako treba da omogući stvaranje nove raspodele ulazne verovatnoće“. “Na slici 5.2 je data kumulativna kriva podeljena na 5 intervala, gde se uzorak uzima iz svakog intervala čime se postiže efekat kao da se uzima 5 grupisanih uzoraka u metodi Monte Karlo. Zbog toga Latin Hypercube uzorci tačnije reflektuju raspodelu vrednosti u ulaznoj raspodeli verovatnoće“. Slika 5.1 Kriva kumulativne raspodele verovatnoće    “Tehnika koju koristi LatinHypercube metoda se naziva uzorkovanje bez zamene. Broj iteracija jednak je broju intervala na krivoj kumulativne distribucije i kada se uzorak uzme iz nekog intervala, taj interval se više ne koristi za odabiranje. Izbor intervala, a kasnije i vrednosti uzorka je slučajan proces. Kada se ova tehnika primenjuje za odabir uzoraka iz većeg broja promenljivih važno je održavati nezavisnu vezu između promenljivih. Vrednosti odabrane za jednu promenljivu treba da su nezavisne od onih koje su odabrane za drugu (osim ako ne želimo da budu korelisane). Ova nezavisnost se održava nasumičnim brojem intervala iz koga se odabiraju uzorci za svaku promenljivu“. Na strani 42 “Kada su izlazi niske verovatnoće veoma značajni za rizik analizu moguće je simulirati samo njihov doprinos izlaznoj raspodeli, tako što se izlazi niske verovatnoće podešavaju do verovatnoće od 100%. Za testiranje metode odabira uzorka koristi se koncept konvergencije. U tački konvergencije raspodele izlaza su stabilne. Tipična merila konvergencije su srednja vrednost uzorka prema realnoj srednjoj vrednosti, procentualne verovatnoće, nagib krive raspodele i druge statičke veličine“	Na strani 27 poglavlja Simulation iz knjige Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel “Simulation in this sense refers to a method whereby the distribution of possible outcomes is generated by letting a computer recalculate your worksheet over and over again, each time using different randomly selected sets of values for the probability distributions in your cell values and formulas. In effect, the computer is trying all valid combinations of the values of input variables to simulate all possible outcomes. This is just as if you ran hundreds or thousands of "what-if" analyses on your worksheet, all in one sitting“. Na strani 455 “Sampling in a simulation is done repetitively, with one sample drawn every iteration from each input probability distribution. With enough iterations, the sampled values for a probability distribution become distributed in a manner which approximates the known input probability distribution“. Na strani 456 preuzeta slika bez navođenja autora Na strani 455 “The two methods of sampling used in @RISK - Monte Carlo sampling and Latin Hypercube sampling — differ in the number of iterations required until sampled values approximate input distributions. Monte Carlo sampling often requires a large number of samples to approximate an input distribution, especially if the input distribution is highly skewed or has some outcomes of low probability. Latin Hypercube sampling, a new sampling technique used in @RISK, forces the samples drawn to correspond more closely with the input distribution and thus converges faster on the true statistics of the input distribution“. Na strani 458 “Latin Hypercube sampling is a recent development in sampling technology designed to accurately recreate the input distribution through sampling in fewer iterations when compared with the Monte Carlo method. The key to Latin Hypercube sampling is stratification of the input probability distributions. Stratification divides the cumulative curve into equal intervals on the cumulative probability scale (0 to 1.0). A sample is then randomly taken from each interval or "stratification" of the input distribution. Sampling is forced to represent values in each interval, and thus, is forced to recreate the input probability distribution“. “In the illustration above, the cumulative curve has been divided into 5 intervals. During sampling, a sample is drawn from each interval. Compare this to the 5 clustered samples drawn using the Monte Carlo method. With Latin Hypercube, the samples more accurately reflect the distribution of values in the input probability distribution“. Slika preuzeta sa strane 458 Five iterations of Latin Hypercube Sampling Na strani 458 i 459 poglavlja “The technique being used during Latin Hypercube sampling is "sampling without replacement". The number of stratifications of the cumulative distribution is equal to the number of iterations performed. A sample is taken from each stratification. However, once a sample is taken from a stratification, this stratification is not sampled from again — its value is already represented in the sampled set. How does sampling within a given stratification occur? In effect, @RISK chooses a stratification for sampling, then randomly chooses value from within the selected stratification. When using the Latin Hypercube technique to sample from multiple variables, it is important to maintain independence between variables. The values sampled for one variable need to be independent of those sampled for another (unless, of course, you explicitly want them correlated). This independence is maintained by randomly selecting the interval to draw a sample from for each variable “. Na strani 459 i 459 “When low probability outcomes are very important it often helps to run an analysis which just simulates the contribution to the output distribution from the low probability events. In this case the model simulates only the occurrence of low probability outcomes — they are set to 100% probability. Through this you will isolate those outcomes and directly study the results they generate. The concept of convergence is used to test a sampling method. At the point of convergence, the output distributions are stable (additional iterations do not markedly change the shape or statistics of the sampled distribution). The sample mean versus the true mean is typically a measure of convergence, but skewness, percentile probabilities and other statistics are often used as well“.
Na strani 42 poglavlja 5.1.3 Interpretacija rezultata analize rizika i donošenje odluke , “Interpretiranje rezultata klasične analize rizika: U klasičnoj analizi rizika rezultati se interpretiraju pojedinačno, odnosno donosilac odluke upoređuje očekivani rezultat sa nekom standardnom ili minimalno prihvatljivom vrednošću i donosi odluku da li je rezultat prihvatljiv ili ne. Međutim, većina donosioca odluka prepoznaje da očekivani rezultat ne pokazuje uticaje neizvesnoti. Oni moraju tako da definišu očekivani rezultat da bi se obuhvatio i određeni rizik. Takođe, može se definisati minimalno prihvatljiv rezultat ili odrediti granice unutar kojih se on mora nalaziti. U najboljem slučaju, analiza se mora proširiti uključivanjem nekoliko drugih rezultata kao dodatak očekivanoj vrednosti, a to su najgora i najbolja vrednost. Donosilac odluke onda odlučuje da li su očekivana i najbolja vrednost dovoljno dobre da nadjačaju vrednost najgoreg slučaja“. “Raspodele izlaznih verovatnoća kao rezultati simulacije rizika daju donosiocu odluke potpunu sliku svih mogućih izlaza. Na osnovu raspodele izlaznih verovatnoća može prepoznati da li će se neki izlazi pojaviti pre drugih i na taj način im se daje veći značaj u proceni. To je prednost u odnosu na klasičan pristup što donosiocu odluke znatno olakšava posao i smanjuje mogućnost greške u oceni rizika. Opseg i verovatnoća pojavljivanja su u direktnoj vezi sa nivoom rizika povezanim sa određenim sogađajem. Posmatrajući raspone verovatnoće mogućih rezultata može se doneti informisana odluka na osnovu nivoa rizika koji je donosilac odluke spreman da prihvati“.	Na strani 29 poglavlja Making a Decision: Interpreting the results iz knjige Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel “Most decision-makers compare the expected result to some standard or minimum acceptable value. If it's at least as good as the standard, they find the result acceptable. But, most decision-makers recognize that the expected result doesn't show the impacts of uncertainty. They have to somehow manipulate the expected result to make some allowance for risk. They might arbitrarily raise the minimum acceptable result, or they might non rigorously weigh the chances that the actual result could exceed or fall short of the expected result. At best, the analysis might be extended to include several other results - such as "worst case" and "best case" in addition to the expected value. The decision-maker then decides if the expected and "best case" values are good enough to outweigh the "worst case" value“. Na strani 29 poglavlja Interpreting an @RISK Analysis iz knjige Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel “In an @RISK Risk Analysis, the output probability distributions give the decision-maker a complete picture of all the possible outcomes. This is a tremendous elaboration on the "worst-expected-best" case approach mentioned above. But the probability distribution does a lot more than just fill in the gaps between these three values: • Determines a "Correct" Range — Because you have more rigorously defined the uncertainty associated with every input variable, the possible range of outcomes may be quite different from a "worst case-best case" range — different, and more correct. • Shows Probability of Occurrence — A probability distribution shows the relative likelihood of occurrence for each possible outcome“.
Na strani 43 5.2 Analiza osetljivosti drugi pasus “Određivanje osetljivosti rezultata se realizuje primenom dve različite analitičke metode: regresionom analizom ili korelacijama opsega. Regresionom analizom se determiniše regresiona funkcija i regresioni koeficijent a korelacijama opsega korelativna funkcija i koeficijent korelacije za svaku neodređenu ulaznu promenljivu. Rezultati ispitivanja osetljivosti regresionom analizom ili metodom korelacije opsega se prikazuju na tornado dijagramu“.	Na strani 66 poglavlja Advanced Analytical Capabilities iz knjige Risk Analysis and Simulation Add-In for Microsoft® Excel “The Sensitivity analysis — which identifies significant inputs — is carried out with two different analytical techniques. The first technique used is a form of regression analysis. With this analysis, sampled input variable values are regressed against output values, leading to a measurement of sensitivity by input variable. The second technique used is a rank correlation calculation. With this analysis, correlation coefficients are calculated between the output values and each set of sampled input values. The results of each form of sensitivity analysis can be displayed as a "tornado" type chart, with longer bars at the top representing the most significant input variables“.
Na strani 46 poglavlja 5.4.1 Osnovne karakteristike i primena analize odluka, prvi pasus, zadnja rečenica “Stablo odluke je metoda prikaza tokova mogućih opcija i rezultata u vidz granajuće mreže (slika 5.7) drugi pasus “Opšte karakteristike analize odluka su: sistematski, logičan i timski pristup donošenju odluka, analiza alternativnih opcija, uočavanje razlike procenjenih vrednosti od procene verovatnoća neizvesnosti i omogućavanje donosiocu odluka da prosudi koliko informacija je potrebno za rešavanje problema odlučivanja“ treći pasus “Upotreba računara je značajno smanjila vreme potrebno za realizaciju analize odluka. Analiza rizika kao sredstvo za određivanja efekata neizvesnosti na odluke ulaganja i strategijsko planiranje uopšte, se može inkorporirati u postupak analize odluka. Stablo odluke se može razviti da kombinuje logiku analite odlukasa ocenom rizika postupkom simulacije. Umesto korišćenja jedne vrednosti za neto sadašnju vrednost ili verovatnoću, distribucija verovatnoće se koristi da reflektuje mogući opseg vrednosti. Tada se primenom Monte Carlo ili LatinHypercube metode simulacije, može dobiti distribucija OMV i glavnih opcija. Takođe analiza osetljivosti se može lako inkorporirati u postupak analize odluka“. “Analizu odluka karakterišu sledeće faze: Strukturiranje i dekompozicija problema Konstruisanje stabla odluke na osnovu alternativnih strategija i ishoda Procena koristnih vrednosti mogućih ishoda Procena verovatnoća za neizvesne događaje Proračuni na stablu odluke Analiza osetljivosti i rizika Donošenje odluka“. zadnji pasus “Uvod u proceduru proračuna stabla odluke: Za svaki kraj grane stabla odluke treba da se definiše neto sadašnaj vrednost. Proračun te vrednosti zahteva proračun svih troškova povezanih sa svakom opcijom. Verovatnoća ishoda takođe se proračunava. Problematika dodeljivanja vrednosti ovim verovatnoća je najznačajniji deo analize odluke, Kad su sve verovatnoće i neto sadašnje vrednosti izračunate, procedura, smanjenja stabla odluke se primenjuje. Taj proces obuhvata sumiranje proizvoda verovatnoće i monetarne vrednosti sa grane stabla koje se granaju od čvora. Postupak se ponavlja progresivno idući na levo od stabla. Očekivana monetarna vrendost OMV za svaku od glavnih opcija se dobija. Glavna opcija sa najvećom OMV se selektuje“	Na drugoj strani stručnog rada pod nazivom Decision Analysis for Integrated Reservoir Management “A decision tree is a method of displaying the flow of possible courses of action and outcomes in the in the form of a branching network (Fig.2). “ Ista slika pod nazivom Fig. 2 Example Decision Tree je preuzeta bez navođenja autora “Advantages of Decision Analysis Systematic and logical approach to decision making Helps communication within the organization Experts in a variety of fields can be integrated into the decision making Permits a thorough analysis of alternative options Enables the separation of utility assessment from probability assessments for uncertain quantities Allows the decision maker to judge how much information to gather in a given decision problem“ Na trećoj strani stručnog rada pod nazivom Decision Analysis for Integrated Reservoir Management “The widespread use of PCs is significantly reducing the time required to undertake DA. Risk analysis can be incorporated in the decision analysis procedure. Risk analysis provides a means of assessing the effects of uncertainty in investment decisions and strategic planning in general. Decision trees can be developed to combine the logic of decision analysis with the Monte Carlo simulation approach adopted in risk analysis. Instead of using a single value for an NPV or a probability, a probability distribution is used reflecting the possible range of values. Then by employing Monte Carlo simulation a distribution of the EMVs of the main options can be obtained Sensitivity analysis can be easily incorporated into the decision analysis procedure by changing the value of a parameter or probability on the spreadsheet“. Na drugoj strani stručnog rada pod nazivom Decision Analysis for Integrated Reservoir Management “The main stages of decision analysis are as follows;  Structuring and decomposition of the decision problem Construction of the decision tree based on the alternative strategies and outcomes Assessing payoff (utility) values for the various possible outcomes Assessing probabilities for the uncertain events Undertaking calculations on the decision tree Sensitivity and risk analysis Decision making“. Na drugoj strani stručnog rada pod nazivom Decision Analysis for Integrated Reservoir Management “For each end branch of the decision tree there has to be assigned a Net Present Value (NPV). The calculation of the NPV for each of the end branches of the decision tree forces the calculation of all the costs associated with each option. The probability of an outcome occurring also has to be estimated. Once all probabilities and NPVs have been calculated the decision tree ‘roll-back’ procedure can be performed. This involves summing the products of the probability and monetary value for the tree branches radiating from a node. The procedure is repeated progressively moving to the left of the tree. Eventually an expected monetary value (EMV) for each of the main options is obtained. The main option with the highest EMV would be selected”

Vesna Karović Maričić u svom doktoratu kao originalni naučni doprinos predstavlja Model upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa dat u Poglavlju 6.0.

Analizom i poređenjem iz knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach uočava se jasno podudaranje naziva poglavlja, pasusa i celokupnog koncepta iz knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach.

Na strani 47 poglavlja 6.0 MODEL UPRAVLJANJA PROCESOM RAZRADE I EKSPLOATACIJE LEŽIŠTA NAFTE I GASA, poglavlje 6.1 Algoritam modela upravljanja ležištem, zadnji pasus “Konstituisani model upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa čine tri dela (algoritam modela prikazan na slicic 6.1). Prvi deo odnosi se na planiranje upravljanja procesom, drugi deo na realizaciju plana, praćenje i kontrolu realizacije plana i treći deo na ocenu uspešnosti plana menadžmenta ležišta”. Na strani 48 Prvi korak toka upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta ugljovodoničnih fluida je određivanje cilja koji se odnosi na ostvarivanje optimalnog ekonomskog iskorišćenja uz minimalne troškove i rizik Prvo u planiranju procesa upravljanja ležišta je definisanje strategije razrade i eksploatacije ležišta na osnovu rezultata (podataka) primenjenih metoda istraživanja. Kada se radi o ležištu koje nije pušteno u proizvodnju, strategiju razrade i eksploatacije određuje broj i raspored bušotina kao i metoda iskorišćenja u zavisnosti od preliminarne procene utvrđenog energetskog režima. Za ležište koje se ne nalazi u proizvodnji, pristupa se razmatranju pogušćivanja mreže bušotina i primene sekundarnih i tercijarnih metoda povećanja iskorišćenja Sledeće u planiranju menadžmenta ležišta je analiza prikupljenih ležišnih podataka. Podaci koji se prikupljaju pre početka proizvodnje tj. u toku istraživanja, pronalaska i okonturenja su geološki, geofizički, odnosno seizmički i karotažni, podaci jezgrovanja, podaci o karakteristikama fluida i podaci dobijeni na osnovu testiranja u bušotinama. U toku proizvodnog procesa prikupljaju se proizvodni, injekcioni i podaci testiranja proizvodnih bušotina. Po prikupljanju podataka, sledi njihova analiza, interpretacija, korelacija u cilju izbora relevantnih podataka, sinteza i kreiranje baze podataka Zatim sledi formiranje ležišnog modela integracijom geološkog, geofizičkog, geostatičkog i razradno/proizvodnog modela. Navedeni modeli predstavljaju input za numerički simulacioni model ležišta nafte i gasa    Posle definisanja ležišnog modela vrši se proračun geoloških i bilansnih rezervi ugljovodoničnih fluida. Metode koje se primenjuju za ocenu vrednosti rezervi su zapreminska metoda, metoda materijal balansa i numerička simulacija. Na strani 49 Po završetku definisanja plana menadžmenta ležišta prisuta se donošenju odluke o prihvatanju plana od strane tima koji ga je realizovao. Ako je plan u redu, ide se na dalje na menadžersko odobrenje. U suprotnom, vrši se korekcija/inoviranje celokupnog ili dela plana koji nije korektan. Simulacionim modelom se analizira postojeća strategija razrade i eksploatacije, vrši provera proračunatih rezervi ugljovodoničnih fluida kao i poređenje ostvarene proizvodnje sa prognoziranom tj. mečovanje proizvodnog istorijata. Na osnovu praćenja proizvodnog istorijata (proizvodnje fluida, sadržaja vode u proizvodnji i gasnog faktora) kao i istorijata pritisaka može se vršiti dijagnostika eventualno nastalih problema Evaluacija realizacije plana sprovodi se na osnovu analize procesa u ležištu tj. periodičnim poređenjem realnog istorijata proizvodnje i pritisaka sa planiranim. Pored tehničko tehnoloških kriterijuma ocene uspešnosti procesa, najvažnije je ostvarivanje ekonomskih kriterijuma koje određuje ekonomska analiza. Na strani 50 Poglavlje 6.2 Multidisciplinarni timski rad u upravljanju procesom razrade i eksploatacije le\i[ta nafte i gasa Tabela 6.1 Tim za planiranje upravljanja ležištem U tabeli je prikazan Plan upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa i profili stručnjaka za određenu aktivnost Delovi plana se poklapaju sa slikom 3-3 Developing plan Program prikupljanja podataka Definisanje strategije razrade i eksploatacije ležišta Ležišni model Proračun rezervi Izbor opreme i projektovanje nadzemnog sistema Ekonomska analiza Zaštita životne sredine Na slici 6.2 Organizacija tima upravljanja ležišta ugljovodoničnih fluida Na slici je prikazan koncept organizacije tima koji se preporučuje u disertaciji za upravljanja procesom razrade i eksploatacije ugljovodoničnih fluida Ceo koncept je preuzet od stranih autora na strani 33 poglavlja Reservoir management process Jasno se uočava podudarnost Tim za planiranje Tim za realizaciju plana, praćenje i kontrolu Tim za ocenu uspešnosti realizacije plana Predloženi koncept organizacije tima već postoji i prikazan je na slici 2-4 Old-System Conventional Organization na strani 18 knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach

Na strani 33 poglavlja Reservoir management process knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “Modern reservoir management process involves establishing a purpose or strategy and developing a plan, implementing and evaluating the results”. Na strani 33 SETTING GOALS “Recognizing the specific need and setting a realistic and achievable purpose is the first step in reservoir management“. Na strani 33 DEVELOPING PLAN AND ECONOMICS “Development and depletion strategies will depend upon the reservoirs life stage. In a case of a neq discovery, we need to address the question how to best develop the field (i.e. well spacing, number of wells, recovery schemes, primary, and subsequently secondary and tertiary)“. Na strani 38 poglavlja Data acquisition and analysis Nabrojani podaci su prepisani sa slike 3-4 Data acquisition and analysis An enormous amount of data are collected during the life of a reservoir. An efficient data management program-consisting of collecting, analyzing, storing and retrieving – is needed for sound reservoir management. Na strani 79 poglavlja Reservoir model The reservoir mode is not just an engineering or a geoscience model, rather it is an integrated model, prepared jointly by geoscientists and engineers, Integrated reservoir model requires thorough knowledge of geology, rock and fluid properties, fluid flow and recovery mechanisms and well completions, and past production performance Na strani 40 Classical volumetric, material balance and decline curves analysis methods, and high technology black oil, compositionsl and enhanced oil recovery numerical simulators are used for analyzing reservoir performance and estimating reserves Na strani 40 Management approval Management support and field personnel commitment are essential for the success of the project    Na strani 24, prvi pasus Various simulationn studies can be used to test the physical model against pressure-production performance, adjustments are made to the model until the match is achieved“. Na strani 43 poglavlja EVALUATION, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The actual performance lies in the careful evaluation of the project performance (e.g. reservoir pressure, gas-oil-ratio, water-oil-ration and production) needs to be compared routinely with the expected“ The success of the plan needs to be evaluated by checking the actual reservoir performance against the anticipated behavior. Therefore, certain technical and economic criteria need to be established by the functional group working on the project to determine the success of the project. Na strani 37 poglavlja DEVELOPING PLAN AND ECONOMICS Slika 3-3 Developing plan Data acquisition and analysis Development and depletion strategies Geological and numerical model studies Production and reserve forecast Facilities requirements Economic requirements Environmental considerations Na strani 33 poglavlja Reservoir management process, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach Sam koncept sažet je u jednoj rečenici The modern reservoir management process involves establishing a purpose or strategy and developing a plan, implementing and monitoring the plan, and evaluating the results developing a plan implementing and monitoring the plan evaluating the results

Ceo koncept upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa se ne može smatrati originalnim naučnim doprinosom jer je već prikazan u knjizi Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach

Analiza zaključaka iz disertacije

Drugi pasus u Zaključcima “U doktorskoj disertaciji je na osnovu najnovijih saznanja i ličnih istraživanja razvijen i definisan integrisani, multidisciplinarni i kompleksan model upravljanja ležištima nafte i gasa sa mogućnostima primene u našim uslovima“.	Model nije razvijen samostalnim radom autorke već plagiran iz knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach. što je u brojnim primerima dokazano
Treći pasus u Zaključcima “Razvijeni model primenljiv je u upravljanju novim ležištima koja se ne nalaze u proizvodnji, kao i ležištima koja se ne eksploatišu“	Ovaj zaključak nema preteranog smisla jer su nova ležišta koja se ne nalaze u proizvodnji i ležišta koja se ne eksploatišu u suštini isto. Ovaj zaključak je parafraziran i pominje u knjizi Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach na strani 10 poglavlja Fundamentals of reservoir management The following question-and-answer section provides reservoir management philosophies 1. What should reservoir management start? The ideal time to start managing a reservoir is at its discovery.
Četvrti pasus u zaključcima “Konstituisani model menadžmenta ležišta čine tri dela. Prvi deo se odnosi na planiranje upravljanja procesom razrade i eksploatacije ležišta, drugi deo na realizaciju plana, praćenje i kontrolu realizacije plana i treći deo na ocenu uspešnosti realizacije plana menadžmenta ležišta. U postavljenom modelu definisana su tri tima odgovorna za realizaciju njegovih delova. Sinergija i multidisciplinarni timski rad su osnovne pretpostavke efikasne i efektivne realizacije koncipiranog modela upravljanja ležištima nafte i gasa“.	Ovaj zaključak se ne može okarakterisati kao originalni naučni doprinos autorke jer se plagiran na strani 33 poglavlja Reservoir management process, knjige Integrated Petroleum Reservoir Management-A Team Approach “The modern reservoir management process involves establishing a purpose or strategy and developing a plan, implementing and monitoring the plan, and evaluating the results“ Na strani 12 poglavlja SYNERGY AND TEAM “Successful reservoir management requires synergy and team efforts“.

Specijalni deo teze nosi naziv:

EKSPERIMENTALNA ANALIZA PRIMENLJIVOSTI POSTAVLJENOG MODELA MENADŽMENTA RAZRADE I EKSPLOATACIJE LEŽIŠTA NAFTE I GASA NA GASNOM LEŽIŠTU X NAFTNO - GASNOG POLJA OSTROVO.

Na osnovu naziva možemo zaključiti da će u specijalnom delu prikazati rezultati koji se zasnivaju na eksperimentalnim ispitivanjima ali se eksperimenti nigde ne nalaze u disertaciji

Specijalni deo sadrži poglavlja:

7.Eksperimentalna analiza primenljivosti postavljenog modela menadžmenta razrade i eksploatacije ležišta nafte i gasa na gasnom ležištu X naftno - gasnog polja Ostrovo.

8.Zaključak

9.Literatura

Pregledom i analizom specijalnog dela doktorske disertacije možemo zaključiti sledeće:

 Od strane 56 - 72 kompletni podaci o istorijatu istraživanja, broju bušotina, o ležištu X, podaci o istražnom bušenju, petrofizički parametri, geološki model itd. preuzeti su iz elaborata o rezervama gasnog polja Ostrovo.

Na stranama 72 i 73 predstavljen je proračun površine i zapremine ležišta metodom planimetrisanja. Planimetrisanje je jedna rutinska tehnika pa se ne može smatrati originalnim naučnom metodom, utoliko pre što su karte već planimetrisane a podaci o površini i zapremini već verifikovani u zvaničnom elaboratu o rezervama gasnog polja Ostrovo.

Od strane 74-109 prikazani su podaci o karakteristikama fluida, broju i rasporedu bušotina, dinamici proizvodnje, opremanju bušotina, sistem analizi, prognozi proizvodnje itd.

Od strane 110-126 analizirana je mogućnost korišćenja gasnog ležišta X za skladištenje gasa bez tehničko - tehnološke analize.

Od strane 126-148 analizirana je ekonomska ocena projekta izgradnje podzemnog skladišta gasa.

  

Kontinuitet plagiranja posle odbrane disertacije

- DIREKTAN PLAGIJAT TUĐEG NAUČNOG RADA - DOKAZANO

Posle odbrane svoje disertacije Vesna Karović Maričić je zajedno sa dr. Dušanom Danilovićem (tadašnji šef katedre za eksploataciju nafte, gasa i tehniku dubinskog bušenja) i dr. Ivicom Ristovićem (tadašnjim šefom Rudarskog odseka) objavila rad pod nazivom

Danilovic, D., Karović Maričić, V., Ristović, I., (2006) A selection method for horizontal well completion, Acta Montanistica Slovaca, vol 11, special issue 1, pages 31-35

Autori su plagirali deo već ranije objavljenog rada rada 

Garrouch, A. A., Lababidi, H. M., & Ebrahim, A. S. (2004). An integrated approach for the planning and completion of horizontal and multilateral wells. Journal of Petroleum Science and Engineering, 44(3-4), 283–301. doi: 10.1016/j.petrol.2004.03.007 što je uređivački odbor časopisa Acta Montanistica Slovaca kasnije otkrio i povukao rad iz svoje kolekcije. Dokaz na linku

https://actamont.tuke.sk/pdf/2006/s1/6danilovic.pdf

Zahvaljujući ovom radu za koji se kasnije ispostavilo da je plagijat Vesna Karović Maričić je izabrana u nastavno zvanje i time započela karijeru na RGF.

- SIMULTANO OBJAVLJIVANJE RADA U DVA RAZLIČITA ČASOPISA - DOKAZANO

Vesna Karović Maričić je zajedno sa dr. Dušanom Danilovićem (tadašnji šef katedre za eksploataciju nafte, gasa i tehniku dubinskog bušenja) i dr. Veselinom Batalovićem 2010. godine objavila isti rad na dva mesta

Dusan, D., Vesna, K. M., & Veselin, B. (2010). Heating Cable Application in Solving Paraffin Deposition Problem in Tubing. Petroleum Science and Technology, 28(9), 969–978. doi: 10.1080/10916460902937075

Danilovic, D., Karovic-Maricic, V., & Cokorilo, V. (2010). Solving paraffin deposition problem in tubing by heating cable application. Thermal Science, 14(1), 247–253. doi: 10.2298/tsci1001247d

Časopis Petroleum Science and Technology je rad povukao iz svoje kolekcije po otkrivanju da je simultano objavljen u dva časopisa

- OBJAVLJIVANJE ISTIH NAUČNIH REZULTATA NA VIŠE SIMPOZIJUMA-KONFERENCIJA

Vesna Karović Maričić je zajedno sa dr. Dušanom Danilovićem (tadašnji šef katedre za eksploataciju nafte, gasa i tehniku dubinskog bušenja) objavila stručni rad pod nazivom

Maricic, V. K., & Danilovic, D. (2010). Preliminary management and optimization of a gas reservoir in central Serbia. Journal of Petroleum Science and Engineering, 70(1-2), 107–113. doi: 10.1016/j.petrol.2009.10.004

Rad je sastavljen iz disertacije Vesna Karović Maričić a rezultati prikazani u radu su objavljivani na sledećim simpozijumima-konferencijama

Vesna Karović Maričić, Dušan Danilović, Dejan Ivezić “Management of oil-gas field Ostrovo gas reservoir”, First International Symposium MINING ENERGETIC 07, 21-24. november 2007, Vrnjacka Spa, str. 302-309

2.Vesna Karović Maričić, Dušan Danilović, Branko Leković “Decision analysis application in optimal option selection for oil-gas field Ostrovo reservoir management” 2nd BALKAN MINING CONGESS 2007, strane 241-245

- DIREKTNI PLAGIJATI

Vesna Karović Maričić je zajedno sa dr. Dušanom Danilovićem (tadašnji šef katedre za eksploataciju nafte, gasa i tehniku dubinskog bušenja) i prof. Brankom Lekovićem objavila rad na kongresu pod nazivom

Vesna Karović Maričić, Dušan Danilović, Branko Leković “Decision analysis application in optimal option selection for oil-gas field Ostrovo reservoir management” 2nd BALKAN MINING CONGESS 2007, strane 241-245

Ovaj rad sadrži direktne plagijate pasusa i rečenica iz rada

Robert Evans (2000): Decision Analysis for Integrated Reservoir Management, SPE European Petroleum Conference, 24-25 October,Paris, France

Zaključak

Na osnovu analize naučne zasnovanosti doktorske disertacije Vesne Karović Maričić zaključujemo sledeće:

Opšti deo doktorske disertacije sadrži elemente plagijata i krađe citata. Vesna Karović Maričić je veliki deo svoje teze prevela sa engleskog jezika iz strane literature gde su plagirani nazivi poglavlja, čitava poglavlja, pasusi, reference i pregled literature

U specijalnom delu nisu prikazani rezultati izvedenog eksperimenta iako specijalni deo nosi naziv: EKSPERIMENTALNA ANALIZA PRIMENLJIVOSTI POSTAVLJENOG MODELA MENADŽMENTA RAZRADE I EKSPLOATACIJE LEŽIŠTA NAFTE I GASA NA GASNOM LEŽIŠTU X NAFTNO - GASNOG POLJA OSTROVO.

Većina materijala u specijalnom delu je preuzeta (plagirirana) iz elaborata o rezervama gasnog polja Ostrovo.

Prema tome u disertaciji Vesne Karović Maričić nema nikakvog naučnog doprinosa, disertacija je sastavljena kombinujući nekoliko izvora prevedenih sa engleskog jezika i elaborata o rezervama (zvanični dokument NIS).

Postavljamo rektorki Univerziteta u Beogradu sledeća pitanja:

Zašto Univerzitet u Beogradu ne želi da preispita navode o plagijatima doktorata Vesne Karović Maričić kao što je uradio u slučaju doktorata Siniše Malog već uporno vraća postupak na RGF gde je fakultet štiti?       

Zašto je senat Univerziteta u Beogradu izabrao Vesnu Karović Maričić za redovnog profesora iako je njena disertacija sporna i tokom svoje karijere ima nekoliko plagiranih radova.

Po broju plagijata doktorat Vesne Karović Maričić višestruko prevazilazi doktorat Siniše Malog.

Ko štiti Vesnu Karović Maričić i zašto Univerzitet štiti plagijatore?

Zahtevamo od vas da moralno i etički postupite jednako i da Etička komisija Univerziteta u Beogradu preispita sve primedbe na originalnost doktorske disertacije Vesne Karović Maričić